Zandkoliek, darmen paard
Nadat Fredje het afgelopen jaar 2 keer een koliekaanval heeft gekregen ben ik me heel erg gaan verdiepen in koliek. Wat is koliek en hoe kan ik het proberen te voorkomen. Koliek is een verzamelnaam voor pijn in de buik en darmen. Er zijn natuurlijk verschillende soorten koliek, dit blog gaat over zandkoliek.
Het maagdarmkanaal van een volwassen paard is ongeveer 35 meter lang, dat is meteen de reden waarom de darmen zo’n grote en belangrijke rol spelen in de gezondheid van je paard. Maar ook de reden waarom paarden zo gevoelig zijn voor darmproblemen. De darmen zorgen ervoor dat voedingsstoffen worden opgenomen door het bloed en worden afgegeven aan de rest van het lichaam. Net als bij mensen liggen de darmen van paarden netjes in bochten en kronkels waardoor ze extra gevoelig zijn voor verstoppingen en draaiingen.
Bij paarden die veel op zand staan en op zand gevoerd worden moet je extra alert zijn op zandkoliek. Via het eten van hooi van een zand ondergrond kan een paard veel zand binnenkrijgen.
Eikels giftig voor paarden
Voor mezelf is de winter een periode dat ik Shetlander Harrie in de gaten moet houden. Harrie eet graag uitgedroogde bruine eikels (die ik zoveel mogelijk weghaal, net als groene eikels), het zijn voor hem net nootjes. Hij spoort ze graag op in het zand, zelfs onder een laagje sneeuw weet hij ze nog te vinden. Gelukkig heeft hij in de 10 jaar dat we hem hebben nog nooit iets gehad, misschien wel omdat we hem zo goed in de gaten houden :-).
Natuurlijk krijgt ieder paard wat in een zandpaddock staat regelmatig een beetje zand binnen en voor de meeste paarden is dat gelukkig helemaal geen probleem. Maar wanneer een paard te veel zand binnenkrijgt kan zand zich ophopen in de darmen van het paard en voor problemen zorgen. Door de zwaartekracht kan het zand onder in de darm ophopen als een zandbank en voor vernauwing en opstopping in de darmen zorgen.
Koliek bij paarden
Een acute koliek herkennen de meeste paardeneigenaren wel, het paard gaat schrapen of stampen met de voorbenen, afwisselend liggen en staan, rollen, zwiepen met de staart, happen of trappen naar de buik en zweten.
Niet alle paarden laten een koliekaanval op deze manier zien, bij sommige paarden zie je het alleen aan een snelle ademhaling, grote neusgaten en zichzelf terugtrekken.
Bij een minder acuut beeld zie je dat de eetlust minder wordt, het paard afvalt, slomer wordt of lijdt aan wisselende diarree. Voor ieder paard is het anders daarom is het zo belangrijk dat je je eigen paard goed kent. Bij mijn eerste paard Marnix, zag ik niets maar toch zag ik aan zijn ogen dat er iets flink mis was waardoor ik de dierenarts met spoed heb laten komen. En dat was maar goed ook want hij bleek een milt-nierband koliek te hebben, wat gelukkig goed is afgelopen.
We kunnen natuurlijk niet zelf in de darmen kijken om te zien of daar zand zit als we zandkoliek vermoeden. Bij de laatste koliekaanval van Fredje heeft de dierenarts voor de zekerheid een test met de handschoen gedaan. Je neemt dan een goede mestbal van het paard, stopt het in een handschoen en doet daar water bij. Vervolgens hang je de handschoen ondersteboven op. Na 24 uur (maar vaak ook al eerder) kun je dan controleren of er zand in de mest zit. Omdat het zand zwaarder is dan de mest of het water, zakt het zand naar de vingertoppen.
Preventief
Als je paard zandkoliek heeft of bekend is met zandkoliek, is het goed om regelmatig een kuur met psyllium of vlozaad te geven om het zand in de darmen af te voeren. Beide zijn verkrijgbaar in de paardenwinkel maar ook bij de reformwinkel. Soms zijn kruiden die je ook voor je paarden kunt gebruiken goedkoper in de reformwinkel dan in de paardenwinkel!
Psyllium vezels zijn in water oplosbare vezels, in de darmen zetten de vezels uit tot een gelei-achtige massa en neemt zo opgehoopt zand mee naar buiten. Psyllium wordt door mensen met glutenallergie gebruikt om bijvoorbeeld deeg mee te maken omdat het bindende eigenschappen heeft.
Een goede en gezonde darm is ontzettend belangrijk voor paarden. Als de darmwerking verminderd kan een paard ook minder goed voedingsstoffen opnemen uit hun voedsel. Een gezonde darmflora is de basis van een gezonde spijsvertering. Dat is de reden dat Fredje muesli (krachtvoer) krijgt met pro en prebiotica voor de darmen.
Preventief kun je natuurlijk enkele maatregelen nemen door het paard niet op zand te voeren maar hooi in een hooiruif of slowfeeder te geven. Of een deel van de paddock te betegelen zodat het paard niet van het zand hoeft te eten. En geef je paard voldoende beweging, beweging stimuleert de darmwerking. Dat is de reden dat je, als je koliek vermoedt van de dierenarts het advies krijgt om je paard te longeren.
En zorg dat je Colosan in de stalkast hebt staan. Ik heb daar zelf goede ervaringen mee. Lees ook mijn blog ‘s Nachts koliek en dan?
Dit blog is geschreven door Petra Zilverberg. Zij schrijft blogs, cursussen en boeken over Communiceren met dieren, Chakra’s bij dieren, Astrologie bij dieren, Bomen, planten, kruiden, mineralen en aromatherapie voor paarden en Paarden karakters lezen. Ze heeft 30 jaar ervaring met het geven van readings op zowel mensen als dieren en het begeleiden van mensen op hun spirituele pad.
Ontdek hier onze crusussen en boeken van Paarden Natuurlijk.
Paarden Natuurlijk is een onderdeel van All About Beauty.